Arpad Elo
Był twórcą systemu
klasyfikacji szachistów
Był twórcą systemu
klasyfikacji szachistów
metoda obliczania relatywnej siły gry szachistów w punktacji Elo. Nazwa ta pochodzi o d nazwiska Arpada Elo, amerykańskiego naukowca pochodzenia węgierskiego, którego prace ukształto wały szachowy system rankingowy oparty na naukowych podstawach.
Profesor Arpad Elo był szachistą i aktywnym członkiem Federacji Szachowej Stanów Zjednoczonych (USCF) od chwili jej zało żenia w 1939 roku. USCF używała opracowanego przez Kennetha Harknessa liczbowego systemu rankingowego, który umożliwiał szachis tom śledzenie własnych postępów w porównaniu z osiągnięciami innych szachistów. System Harknessa był prosty, lecz w niektó rych okolicznościach dawał wyniki sprzeczne z intuicyjną oceną siły gry poszczególnych szachist ów. Na zamówienie USCF profesor Elo opracował nowy system, oparty na regułach stosowanych w statystyce.
z lat 1970–2021 (z uwzględnieniem listy rankingowej FIDE na dzień 01.03.2022) w przypadku równej punktacji rankingowej o wyższym miejscu decyduje wcześniejsza lista rankingowa
| Miejsce | Ranking | Imię i nazwisko | Data | Państwo |
|---|---|---|---|---|
| 1 | 2882 | Magnus Carlsen | 2014.05.01 | Norwegia |
| 2 | 2851 | Garri Kasparow | 1999.07.01 | Rosja |
| 3 | 2844 | Fabiano Caruana | 2014.10.01 | Stany Zjednoczone |
| 4 | 2830 | Lewon Aronian | 2014.03.01 | Armenia |
| 5 | 2822 | Wesley So | 2017.02.01 | Stany Zjednoczone |
| 6 | 2817 | Viswanathan Anand | 2011.03.01 | Indie |
| 7 | 2813 | Weselin Topałow | 2006.07.01 | Bułgaria |
| 8 | 2811 | Władimir Kramnik | 2013.05.01 | Rosja |
| 9 | 2810 | Aleksandr Griszczuk | 2014.12.01 | Rosja |
| 10 | 2804 | Alireza Firuzdża | 2021.12.01 | Francja |
Polski arcymistrz
Profesor Arpad Elo był szachistą i aktywnym członkiem Federacji Szachowej Stanów Zjednoczonych (USCF) od chwili jej założenia w 1939 roku. USCF używała opracowanego przez Kennetha Harknessa liczbowego systemu rankingowego, który umo żliwiał szachistom śledzenie własnych postępów w porównaniu z osiągnięciami innych szachistów. Sys tem Harknessa był prosty, lecz w niektórych okolicznościach dawał wyniki sprzeczne z intuicyjną oceną siły gr y poszczególnych szachistów. Na zamówienie USCF profesor Elo opracował nowy system, oparty na regułach stosowanych w statystyce.
Ocena siły gry szachisty jest zadaniem dość trudnym, ponieważ nie istnieją metody nierelatywne j oceny wartości poszczególnych posunięć w partii szachów. Można jedynie porównać poziom gry dwóch szachistów, biorąc pod uwagę wynik partii pomię dzy nimi. Jeśli zawodnik wygrał partię, należy założyć, że w tej partii zagrał na wyższym poziomie niż jego przeci wnik. Jeśli przegrał – na niższym. Remis w partii oznacza, że obaj szachiści grali na tym samym poziomie.
Profesor Elo zaproponował model, w którym zmiana rankingu szachisty jest bezpośrednio zależna od rankingów przeciwników i rezul tatów partii z nimi rozegranych. Porównanie przed turniejem rankingu zawodnika i jego przeciwników powinno określić oczekiwany rezul tat tego zawodnika. Jeśli w turnieju uzyskał wynik lepszy od oczekiwanego, jego ranking powinien wzrosnąć, jeśli gorszy – zmaleć. Najis totniejszym pytaniem w tym modelu było: jak różnica rankingów przekłada się na oczekiwany wynik? Do tego wyliczenia Elo zaproponował potraktowanie ocze kiwanego wyniku jako zmiennej losowej o rozkładzie normalnym.